X. Trzeciak: UBÓJ RYTUALNY – cz.9

Cz. IX.

PRAWO MOJŻESZOWE PIERWSZĄ OPIEKĄ NAD ZWIERZĘTAMI.

Potrzeba zrozumieć wzniosłą myśl prawodawcy Mojżesza, który zakazując używania mięsa z krwią, miał na względzie uszlachetnienie swojego narodu. Ościenne bowiem narody wschodnie wytaczały krew lub odcinały członki zwierząt, żyjących i używały ich. Tak samo postępowali i Żydzi. Mojżesz zatem, by uchronić ich od tego barbarzyńskiego zwyczaju, zakazał pod karą śmierci używania krwi, wskazując, że „dusza każdego ciała we krwi jest“, „a ktokolwiek by (krew) jadł zginie^”46).

Utrzymał się jednak ten zwyczaj na długo u Ży­dów, jak widzimy z Talmudu.

Uczeni zaś żydowscy zamiast zwalczać najsu­rowiej to barbarzyństwo, w myśl idei prawa Moj­żeszowego, zastosowali ten zakaz do krwi w ogóle.

Z obawy, by jedząc krew nie zjeść i duszy zwie­rzęcia, nakazali wypuszczać jego krew do ostatniej kropli, za jego jeszcze życia, czyli nakazali ubój ry­tualny, przy którym zadaje się zwierzęciu straszne tortury niepotrzebnie i nierozumnie. Nie mając żadnych podstaw w Biblii co do sposobu zabijania zwierząt, a tylko zakaz używania krwi, można temu zakazowi za dosyć uczynić, czyli ,,wykoszerować“ mięso na zasadzie przepisów, podanych w Talmu­dzie, z pominięciem uboju rytualnego. Można zwie­rzę momentalnie pozbawić życia n. p. przez za­strzelenie, a mięso najzupełniej oczyścić z krwi przez wymycie w wodzie i przez nasolenie, bę­dzie to zupełnie zgodne z tem, co mówi Talmud:

„Rabil Samuel (około 254 po Chr.) powiedział: mięso odpowiada przepisom o krwi dopiero wtedy, gdy się je gruntownie posoli i gruntownie wodą ob­myje. Powiedziano: Rab Huna (r. 297 po Chr.) po­wiedział: soli się i obmywa.

W jednem podaniu Miszny uczono: obmywa się i soli i obmywa. Tu niema różnicy zdań, to ma zna­czenie, jeżeli się już przedtem w rzeźni obmyło, owo zaś, jeśli się w rzeźni nie obmyło. Rab Dimi z Nehardeji (przełożony szkoły w Pum Beditha 385—388 po Chr.) solił je grubo ziarnistą solą i otrząsał je…

Semuel powiedział: kładzie się posolone mięso tylko na naczyniu podziurawionem, aby krew mogła spłynąć”^{4 7}), bo jak to poucza Tozefta:

„Odpowiedzialności podpada się tylko za krew od uboju rytualnego”48),

czyli zakazanem jest używa­nie krwi ciekącej ze zwierzęcia żywego jeszcze. Miszna określa bliżej ten zakaz:

„Za krew z uboju rytualnego bydła, zwierzęcia i ptactwa, zakazanego czy niezakazanego, za krew od ukłócia, od wyrywania ii od puszczania z żył, z którą wychodzi dusza, podpada się pod odpowie­dzialność; za krew śledzion, za krew serca, za krew jaj, za krew ryb, za krew szarańczy i za krew wy­rwaną, nie podpada się pod odpowiedzialność”⁴⁹).

Świadczy to wymownie, że zupełnie zbyteczną jest obawa przed jedzeniem mięsa niewykrwawionego, a prowadząca do wykrwawienia przy pomocy uboju rytualnego.

Nie krew w mięsie, ale krew ciekąca ze zwie­rzęcia, czy to żyjącego jeszcze, czy pochodząca z uboju jest zakazana.

Co więcej dopuszczalnem byłoby zabicie zwie­rzęcia za pomocą prądu elektrycznego, nawet według Talmudu, gdzie, jest mowa o zarżnięciu wprawdzie, ale bez wylewu krwi. „Jeśli kto zarżnął bydlę, zwie­rzę lub ptaka i z nich nie wyszła krew, one koszar i można je jeść nieumytemi rękami, bo one nie stały się uzdolnione do przyjęcia nieczystości (rytualnej) przez krew”⁵⁰).

Wypadek ten, że przy zarżnięciu zwierzęcia krew nie uchodzi, zajść może wtedy, jak mówi Dr. Lauff, jeśli zwierzę jest zupełnie wyczerpane, w sta­nie agonji lub przedtem życie zakończyło”).

A zatem nawet według Talmudu może w mię­sie przeznaczonem do użycia pozostać krew, tylko ją później potrzeba usunąć. Jaśniej i dokładniej to za­gadnienie przedstawia Talmud na przykładzie o ser­cu. Serce musi się rozerwać i krew wypuścić. Jeśli kto nie rozerwał go, to nie przestąpił zakazu^”52).

Na innem miejscu to samo nieco w odmiennej for­mie podano: „Serce rozrywa się i wypuszcza się krew, jeśli się go nie rozerwało, to rozrywa się je po jego ugotowaniu i wtedy jest ono do użytku do­zwolone „koszer^”… Jeśli odkroi się kawałek ży­wego mięsa i posoli, to jest nawet do gotowania dozwolonem; jeśli się je smaży na rożnie, to jest również dozwolonem. ponieważ krew odpływa^”. To samo również odnosi się i do innych części ciała⁵³).

Mimo jednak najsurowszego zakazu Mojżesza używania mięsa ze zwierzęcia, które jeszcze żyje, zachował się ten okrutny zwyczaj, na który znaj­dujemy nawet pozwolenie w Talmudzie, gdzie czy­tamy:

„Kto chce co zjeść ze zwierzęcia, zanim życie uszło, niech odetnie kawałek wielkości oliwy na miejscu rżnięcia, niech go dobrze nasoli, niech dobrze obmyje, czeka aż życie odejdzie i potem zje. Tak nie żydowi jak i izraelicie jest to dozwolone^”54).

Przeciw temu występuje wprawdzie, ale bar­dzo łagodnie zakaz w Tozefcie: „Kto je człon z żywego, narusza zakaz, kto je łój od żywego, odpowia­da za naruszenie dwóch zakazów: o łoju i o żywym; kto je krew od żywego, odpowiada za naruszenie dwóch zakazów: o krwi i o żywym. Kto je łój z pa­dliny, odpowiada za naruszenie dwóch zakazów:

o  łoju i o padlinie⁵⁵).

Z tego, tak uporczywie przechowującego się, zwyczaju u Żydów przez przeszło półtora tysiąca lat, widzimy najdokładniej, jak koniecznem, wyso­ko humanitarnem i opatrznościowem wprost dla zwierząt było prawo Mojżeszowe, zakazujące pod karą śmierci używania krwi. Tylko tą drogą wielki prawodawca mógł Żydów odzwyczaić od picia krwi i jedzenia mięsa, z żyjących jeszcze zwierząt. Tą myślą powodował się Mojżesz, powtarzając za­kaz używania krwi, podany w księdze Rodzaju.

Tak objaśniali ten zakaz i starzy rabini.

W Talmudzie powiedziano:

„Rajbanan uczyli: tylko mięsa, które jeszcze swoje życie, swoją krew ma w sobie, nie możecie jeść⁵⁶).

To jest członu z żyjącego zwierzęcia. Rabi Hanina ben Gamaliel (około 120 po Chr.) mówi: także krwi z żyjącego zwierzęcia.

Jakiem jest uzasadnienie rabi haniny syna Ga- maliela? Powinno się tu czytać: mięsa z życiem nie powinieneś jeść i krwi: z mięsem nie powinieneś jeść… To się odnosił także i do krwi z puszczania z żył, z którą życie uchodzi”57).

Na innem miejscu jaśniej to jeszcze przedstawio­no:

„Tylko mięsa, które od żyjącego zwierzęcia oderwanem zostało, podczas gdy jego dusza w niem jest, albo które od zarżniętego zwierzęcia oderwanem zostało, zanim dusza zupełnie nie wyszła, nie powinniiście jeść“⁵⁸).

To ostatnie wyjaśnienie, pochodzące ze sfer żydowskich mniej więcej z VII czy VIII wieku po Chr., wykazuje istotną myśl prawodawcy Mojżesza i wy­stępuje najenergiczniej wraz z powyższemi wypo­wiedzeniami Talmudu przeciw bezmyślnej drobiazgowości rabinów, wprowadzających i podtrzymują­cych ubój rytualny, celem zupełnego wykrwawienia, by tym sposobem rzekomo wypełnić prawo Moj­żeszowe.

Widzimy, zatem że najpiękniejsza i najwznio­ślejsza idea w ręku i użyciu ludzkiem maleje i staje się karykaturą, jak to już Kant zauważył.

Mojżesz, występujący w obronie zwierząt, chciał jak najlepiej, a z jego humanitarnego prawa ochrony zwierząt uczynili dla nich uczeni w Piś­mie, późniejsi rabini, tortury w formie uboju rytuainego, i kurczowo się trzymają tego wschodniego barbarzyństwa, w naszych jeszcze czasach i u nas w Polsce, mimo że lubimy się chwalić naszą cywi­lizacją i Kulturą zachodnią.

Dziwnie jednak brzmi wobec tych ostrożności, co do krwi zwierząt, zezwolenie na używanie krwi, ludzkiej. Wprawdzie w Tozefcie używanie krwi ludzkiej jest zakazane, ale nie podlega odpowiedzial­ności krew dwunożnych (ludzi), krew jaj i krew ślimaków jest zakazaną, ale nie podlega odpowie­dzialności, krew ryb i krew szarańczy dozwolo­na”⁵⁹).

W późniejszem jednak objaśnieniu dozwolono wyraźnie na używanie krwi ludzkiej. „Żadnej krwi nie powinniście jeść… z ptactwa i z bydła“⁶⁰).

Czyż jest także objęta w tej ogólnej regule tak­że krew dwunożnych (ludzi), płazów, jaj i ślima­ków?

Pismo mówi, pouczając o ptactwie i bydle… wyjęta jest od owej ogólnej reguły (Lev 7 26) krew dwunożnych, bo niema przytem lekkiego zanieczy­szczenia, krew w jajkach, bo one nie są pokarmem mięsnym, krew ślimaków i ryb, bo przy nich wszystko jest dozwolone^”61).

Z tego widzimy, jak daleko od prawa Mojże­szowego oddaliły się objaśnienia tegoż prawa, po­dawane przez rabinów, którzy wywodzą je od prze­pisów, otrzymanych przez Mojżesza na górze Synaj, jakkolwiek przyznać muszą, że nie ma ich ani w Piśmie św, ani też nie można wyprowadzić ich z niego drogą wnioskowania. W takich jednak wy­padkach radzą sobie uczeni żydowscy w ten spo­sób, że różne tradycyjne zwyczaje wywodzą wprost od przepisów, podanych Mojżeszowi na gó­rze Synaj. Do tych zaliczają również i ubój rytu­alny ze wszystkimi jego przygotowaniami, jak mówi Bruno Lauff”62).

Lecz potrzeba ich koniecznie od tego odzwy­czaić.

Jeśli mogli się odzwyczaić żydzi od zwyczaju upuszczania krwi dla picia, czy od odcinania człon­ków ze żywych zwierząt dla jedzenia, to mogą się również odzwyczaić i od ohydnego uboju rytual­nego, jakkolwiek bardzo on im przypada do gustu pod wielu względami, zwłaszcza, że ciągną z tego miljonowe zyski.

Wzniosłe więc prawo Mojżeszowe, które przed blisko trzy i pół tysiąca lat było wielką opieką nad zwierzętami, występowało przeciwko ich drę­czeniu, grożąc karą śmierci, zatraciło w talmudycznych objaśnieniach zupełnie swoją myśl i stało się źródłem nieopisanych męczarni dla zwierząt. Zamiast bowiem postępu w kierunku humanitarnym, zacieśniło się i zasklepiło w barbaryźmie, pochodzącym ze zmierzchłej przeszłości, odnośnie do uboju zwierząt. Tu jednak nie wina tego prawa, tylko tych, którzy je objaśniają. Nie mie­szam się tu wcale do religijnych pojęć wyznawców religii Mojżeszowej. Powtarzam tylko z naciskiem na podstawie powyższych zestawień, że prawo Mojżeszowe nie mówi nic o uboju zwierząt czyli o            sposobie ich nabijania, zakazuje tylko używania krwi i mięsa ze zwierząt żyjących jeszcze.

O  co innego chodziło prawodawcy, jak stwier­dza nawet Talmud. Lecz gdybyśmy chcieli to pra­wo rozumieć tylko jako zakaz używania krwi na­wet według wyjaśnień Talmudu, można je wypełnić przez wymycie i nasolenie mięsa i wtedy będzie ono „koszer”. A zatem nie potrzebna jest tutaj for­ma przestarzałego uboju rytualnego, zadająca tor­tury zwierzętom, a nie mająca nic wspólnego z pra­wem Mojżeszowem, a zatem i z religją. To zaś, co nazywamy ubojem rytualnym, jest tylko zabyt­kiem zmierzchłej archaistycznej przeszłości i wy­mysłem talmudycznych pojęć o religii, jest jednak objawem i zabytkiem barbaryzmu.

W imię zatem uczuć ogólnoludzkich, w imię humanitaryzmu szeroko pojętego, apeluję do wszyst­kich ludzi dobrej woli, bez względu na ich religijną przynależność, by wystąpili do walki z tem okru­cieństwem. Jestem przekonany, że podzielą te usi­łowania inteligentni i postępowi wyznawcy religii Mojżeszowej i swym ciemnym współwyznawcom wytłumaczą, że Bogu się ubliża, jeśli się Go Czcić pragnie przez pastwienie się nad jego stworzeniami.

Najwyższy już czas, by zniesiono pod najsurowszemi karami w całym świecie, a przede wszystkiem w Polsce, ubój rytualny, tę ohydę dwudzies­tego wieku, która zadaje niepotrzebnie tyle tortur zwierzętom, poniża człowieka, a Boga obraża. Nie może być zatem aktem kultu czy praktyk religijnych. Gdyby Mojżesz zmartwychwstał, toby pod karą śmierci zniósł ubój rytualny.

=======

⁴“) Lev. 17. 14.

‘*) Chulin 33 a; 121 b.

**) T. Chulin 7. 10; 7. 11.

^r‘*) Gen. 9. 4.

⁵⁷) Sanhedrin 59a.

^M) Targum Jeruszalmi (do Gen. 9. 4. Cfr. Strack und Billerbedk, Das Ewangelium nach Markus, Lukas und Jo­hannes S. 738.

‘”) Cfr. Dr. Bruno Lauff 1. c. S. 11.